22-10-2024
wtorek

Nowe Ekosystemy Sztuki

Nowe ekosystemy sztuki | 8.11-8.12.2024

Galeria Salon Akademii | Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
Krakowskie Przedmieście 5, wejście od ul. Traugutta

Online, na platformie: Horyzonty zdarzeń wirtualnych: 10.12-31.12.2024
Wernisaż wystawy | 8.11.2024 (piątek), godzina 18 | wstęp wolny
Oprowadzanie autorsko-kuratorskie | 9.11.2024 (sobota), godz. 12 | wstęp wolny

Artystki i artyści: Wojciech Bąkowski, Rafał Dominik,  Eternal Engine (Martix Navrot & Jagoda Wójtowicz), Justyna Górowska WetMeWild, Piotr Kopik, Norman Leto, Agnieszka Polska, PXKRW (Ewelina Aleksandrowicz & Andrzej Wojtas), Sebulec, Janek Simon

Zespół kuratorski: Eliza Urwanowicz-Rojecka & Jakub Wróblewski
Identyfikacja wizualna: Renata Motyka
Architektura wystawy: Jakub Marzoch
Produkcja: Iga Chmielecka & Paweł Nowak
Koordynacja: Eliza Urwanowicz-Rojecka & Jakub Wróblewski

Aktualne we współczesnej kulturze i sztuce wizje zaangażowanych w dobro planety, zrównoważonych ekologicznie przyszłości, począwszy od wersji spekulatywnych po bardziej realistyczne czy racjonalne, kwestionują wzrost jako podstawowy paradygmat społeczny kapitalizmu, poszukując dla niego alternatyw. Dominujące neoliberalne narracje skoncentrowane na ideach postępu, rozwoju i wzrostu oraz na założeniu, że ich urzeczywistnienie jest możliwe dzięki stałemu postępowi technicznemu i coraz doskonalszym technologiom, możemy – jak twierdzi Michał Krzykawski – „skontrować jedynie poprzez budowanie głębszych, międzydziedzinowych sposobów rozumienia technologii i relacji łączącej człowieka z maszyną, a także wytwarzanych w tej relacji wartości” (Krzykawski, 2023).

Może zatem – jak sugeruje Yuk Hui – próbując nazywać nierozpoznaną przyszłość, warto jest rozpoznać teraźniejszość różnorodności technologicznej, czyli różnorodności w sposobie rozumienia i budowania technologii (Hui,2023)? Aby to uczynić, naszym zdaniem, warto realnie spojrzeć na strukturę współczesnej technosfery i jej powiązań z polem sztuki. Dzięki rozwiązaniom technologicznym coraz dokładniej wytwarzamy tekst, obraz i dźwięk razem z ich własnościami przestrzennymi stymulującymi podstawowe zmysły. Do bogatego (a coraz częściej proceduralnego) instrumentarium narzędzi 2D, 3D, cloud renderingu, motion capture, kasków VR oraz silników growych wkraczają nowoczesne algorytmy uczenia maszynowego działające w czasie rzeczywistym, oparte na obliczeniach wykonywanych przez potężne zespoły serwerów. Jednym z najaktualniejszych zagadnień są modele generujące przedstawienia traktowane jako alternatywne wersje rzeczywistości. Jak podaje firma OpenAI (która w lutym 2024 r. opublikowała Sorę, narzędzie text-to-video): „nasze wyniki sugerują, że skalowanie modeli generowania wideo jest obiecującą drogą do budowy symulatorów świata fizycznego ogólnego przeznaczenia” (OPENAI, 2024).

Niedługo czeka nas możliwość odbierania dowolnych interaktywnych treści w wysokojakościowym, stereoskopowym, strumieniowym obrazie i dźwięku 3D o dowolnej estetyce i tematyce. Sny na życzenie – tworzone na podstawie wyrażonej głosowo prośby – materializują się dzięki rozwiniętej technice promptowania (bez znaczenia, w jakim dialekcie mówimy; dostępne narzędzia pozwalają na tłumaczenie w czasie rzeczywistym z niewielką latencją). W kontekście powstających w ośrodkach badawczych i prywatnych koncernach (a często konsorcjach obydwu z nich) komputerów kwantowych sytuacja zyskuje nowe, dynamiczne perspektywy i znaczenia. Pełne zanurzenie staje się możliwe dzięki modelom LLM i bazom danych zawierającym nieskończone zbiory grafik i dźwięków, uzyskanych w sposób etyczny lub nie. Panuje ciągły, rosnący i niezaspokojony apetyt na obrazowanie, obliczenia i symulacje z wykorzystaniem AI. GPT i inne modele językowe, takie jak ChatGPT, mogą tworzyć iluzję ludzkiej konwersacji bez żadnego białkowego doświadczenia, wpływając nie tylko na nasze oddalanie się od rzeczywistości, ale na możliwość już nawet nie przetwarzania czy symulowania jej, lecz automatycznego, mechanicznego generowania – bez udziału człowieka. Ten współczesny „system technologiczny” (Hui, 2023) tworzy nowe warunki funkcjonowania z nieustanną możliwością samoregulacji i samodoskonalenia się. Oczywiście nie pozostaje to bez wpływu na sferę polityczno-ekonomiczno-kulturową, nie mówiąc o kwestiach związanych z ekologię.

Korzystanie ze sztucznej inteligencji powoduje zużycie od 1,8 do 12 litrów wody na każdą kWh energii. Oszacowano, że ChatGPT potrzebuje około pół litra wody na interakcję składającą się z 20 do 50 pytań. Co najmniej 10 tys. gatunków rocznie znika z powierzchni globu? Ostatnie dane Światowej Organizacji Meteorologicznej pokazują, że do 2100 roku nawet ssaki naczelne panujące na Ziemi mogą zmniejszyć swoją liczebność o 80%. To jedynie przykładowe przerażające statystyki dotyczące ekosfery, których oczywiście można by podać znacznie więcej. Jak ta wiedza wpływa na strategie artystyczne? Czym może być śnienie o nadchodzącej rzeczywistości? Czy będziemy w stanie żyć nadziejami i pragnieniami o utopijnych relacjach horyzontalnych, czy też skupimy się na materialistycznych i impulsywnych potrzebach przetrwania tu i teraz? 

W tych nowych ekosystemach sztuki, współtworzonych przy użyciu nowych narzędzi – ale i z rosnącą świadomością kosztów i zagrożeń wynikających z ich stosowania – bywamy zagubieni. Z jednej strony jesteśmy znudzeni tradycyjną Campbellowską liniową drogą. Kto raz pozna i zrozumie Bohatera o tysiącu twarzy, ten nigdy nie będzie czerpał przyjemności z klasycznych modeli opowiadania historii. Lubimy sięgać po hybrydowe, modalne i hiperlinkowe sposoby tworzenia wątków i napięć. Z drugiej jednak strony, czy mogą być one wytwarzane w nurcie zero waste, bez wpływu na florę i faunę? Jakich kategorii użyć do opisania współczesności, zwłaszcza gdy chcemy też delikatnie „wychylić się w przyszłość”? To pytanie dotyczy nas samych – z całym arsenałem wątpliwości wokół eksploatacji surowców naturalnych, niepokojem związanym z szybkimi przemianami klimatycznymi i cywilizacyjnymi oraz niestabilną globalną sytuacją ekonomiczno-polityczną. Czy aby snuć wizje przyszłości, musimy używać futurystycznych narzędzi? I czy narracja w duchu s.f. to na pewno najlepsza strategia opowiadania o przyszłości świata? Jak odnajduje się sztuka wobec coraz bardziej precyzyjnych możliwości przewidywania czy przepowiadania przyszłości przez maszyny?

Prezentowane prace, w świadomy sposób wykorzystujące nowe techniki obrazowania, będą obejmowały szerokie spektrum zjawisk i relacji, uwzględniając perspektywę dewzrostu i krytycznej filozofii technologii. W obszarze praktyk artystycznych interesujące są indywidualne i subiektywne prognozy pojawiające się w opozycji do holistycznego podejścia do zjawisk globalnych oraz powszechnie obowiązujących metanarracji. Zaproponowane przez artystów opowieści będą ukierunkowane na poszukiwanie nowego spojrzenia na rzeczywistość, tworzenie jej reprezentacji i możliwych wizji oraz poszukiwanie i specyfikowanie narzędzi budowania przyszłości.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszy Promocji Kultury

Organizator wystawy: Galeria Arsenał w Białymstoku
Partner: Akademia sztuk Pięknych w Warszawie

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
19-09-2024
czwartek

Digital Cultures 2024

Digital Cultures 2024

W dniach 21 i 22 września Eliza Urwanowicz-Rojecka reprezentująca Galerię Arsenał w Białymstoku oraz dr hab Jakub Wróblewski prof, ASP reprezentujący Wydział Sztuki Mediów ASP w Warszawie wezmą udział w Festiwalu Digital Cultures www.dcfestival.pl

Digital Cultures to wydarzenie w całości poświęcone kulturze audiowizualnej i sztuce cyfrowej. Spotkania, warsztaty, wykłady i prezentacje inspirujących projektów z Polski i ze świata.

Nowe obszary sztuki. Prawdziwe dane w sztucznym świecie
Eliza Urwanowicz-Rojecka | dr hab. Jakub Wróblewski

Wystąpienie ma na celu analityczną refleksję nad twórczością, produkcją, wystawianiem i funkcjonowaniem w obiegu sztuki projektów cyfrowych wykorzystujących w obszarze sztuki wizualnej nowe techniki obrazowania (m.in. współczesne narzędzia sztucznej inteligencji). Podczas wystąpienia pochylimy się nad pytaniami o charakter napięć i relacji powstających w świecie w którym wszystko jest już zmierzone, policzone, wprowadzone w bazy danych i przeanalizowane. Zastanowimy się, nad etycznością niektórych rozwiązań w tym obszarze. Czy modele języków naturalnych korzystające etycznie lub nie, ze stworzonych uprzednio dóbr kultury wprowadzając ideę remiksu w zbiorowe dziedzictwo mogą być niezależne? Czy narzędzia AI mogą tworzyć nowe wartości wizualne, audialne, narracyjne których jeszcze nie znamy? Czy drzemiący potencjał w połączeniu algorytmów w silnikami czasu rzeczywistego to właściwy kierunek i dlaczego taki istotne jest budowanie zespołów badawczo-artystycznych.

Wystawianie projektów imersyjnych:
Romuald Demidenko, Anna Szylar, Piotr Jędrzejowski, dr hab. Jakub Wróblewski, prof. ASP

Technologia nie jest najłatwiejszym materiałem do pracy dla kuratorów i architektów, a utwory cyfrowe wymagają często złożonych systemów podłączeń i okablowania, aby ich prezentacja mogła przebiegać bez zakłóceń, umożliwiając pełne doświadczenie odbiorcze. Jednocześnie, praca z technologią implikuje bardzo specyficzne kompetencje produkcyjne, które powinny iść w parze z umiejętnością odpowiedniej aranżacji przestrzeni pozwalającej na zdjęcie z widzów ciężaru technologicznego. Temat seamless technology, czyli “bezszwowej technologii” jest kluczowym punktem dyskusji o tym, w jaki sposób prezentować projekty cyfrowe w galeriach sztuki, muzeach i festiwalach mając na względzie ich uwarunkowania, ograniczenia i sposoby, w jakie widzowie będą wchodzić z nimi w interakcję wykorzystując bardzo zróżnicowane środki ekspresji.

19-10-2023
czwartek

HOMERUN | Open studios

Przegląd realizacji Pracowni 3D i Zdarzeń Wirtualnych Wydziału Sztuki Mediów ASP W Warszawie. Podczas pokazu zaprezentowane zostały realizację powstałe w wyniku procesów dydaktycznych i badawczych związanych z wykorzystaniem rozwiązań technologicznych: virtual reality, motion capture, virtual production oraz silników gameingowych. Wydarzenie stało się okazją do refleksji na temat współczesnych kierunków rozwoju sposobów konstrukcji zjawiska obecności w środowiskach wirtualnych oraz autorskich strategii artystycznych. Przegląd wpisuje się w działania platformy Horyzontów Zdarzeń Wirtualnych (https://horyzontyzdarzenwirtualnych.com/) realizowanych we współpracy z Galerią Arsenał w Białymstoku (https://galeria-arsenal.pl/). Wydarzenie zorganizowane jest w ramach HaPoC 2023: 7th International Conference on the History and Philosophy of Computing

Osoby artystyczne: Sonia Dudek, Sonia Kaźmierczak, Rafał Kruszka, Radomir Majewski, Agnieszka Suchocka, Aleksandra Lewandowska, Veronika Cherednychenko, Franek Warzywa, Xawery Deskur

Organizacja: Wydział Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej
Pracownia 3d i Zdarzeń Wirtualnych I | dr hab. Piotr Kopik, prof. Asp | as Andrzej Szwabe
Pracownia 3d i Zdarzeń Wirtualnych II | dr hab. Jakub Wróblewski, prof. Asp | as Andrei Isakov | as Sebastian Sebulec
Wydział Sztuki Mediów | Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie | Horyzonty Zdarzeń Wirtualnych

17-10-2023
wtorek

Digital art – wykład Wojtka Markowskiego

Autor: Wojtek Markowski – VFX, VR, Art Producer | Z wywiadami z zaproszonymi osobami:
Anna Szylar – Laboratorium Narracji Wizualnych
Robert Mleczko – Visual Artist
Szymon Rogiński – Visual Artist

27-06-2023
wtorek

UK/Poland Arts Scoping Grants 2023

Galeria Arsenał w Białymstoku oraz Pracownia 3d i Zdarzeń Wirtualnych II, Wydział Sztuki Mediów ASP w Warszawie w dniach 8–12 maja odbyły wizyty studyjne w galeriach i centrach artystyczno-badawczych w Manchesterze – School of Digital Arts, w Liverpoolu – FACT, w Londynie – Zabludowicz Collection, w Belfaście – the Golden Thread Gallery, Digital Arts Studio, Ulster University Gallery, Queen’s University aby zainicjować współpracę na rzecz przyszłych wspólnych działań w ramach UK/Poland Season 2025.

W trakcie spotkań wymieniliśmy się doświadczeniami z działań w sferze sztuki korzystającej z narzędzi rzeczywistości rozszerzonej (3D, silniki gier, rzeczywistość wirtualna i in.) oraz z naszych poszukiwań autorskich strategii estetycznych, nowych sposobów budowania narracji oraz rozwoju mediów immersyjnych.

Wizyty studyjne były możliwe dzięki projektowi w ramach UK/Poland Arts Scoping Grants 2023 Fundacji British Council Polska.

25-06-2023
niedziela

PostPresenceStrategies

Wystawa osób studenckich związanych z Pracownią 3d i Zdarzeń Wirtualnych II Wydziału Sztuki Mediów ASP w Warszawie powstała w wyniku procesu dydaktyczno-badawczego nakierowanego na współczesne strategie eksplorowania zagadnień estetyki obecności oraz próby zdefiniowania rodzajów i modeli relacji między użytkowniczkami_kami. Osoby artystyczne poruszają się w różnych mediach i formatach wykorzystując interaktywne, kolektywne doświadczenia rzeczywistości wirtualnej i rozszerzonej, druk i skan 3d, silniki gameingowe, live performence, synhtografię oraz mechatronikę. Założenia realizacji artystycznych stawiają pytania o jakość relacji opartych na świadomej zgodzie zawieszonych pomiędzy przestrzenią fizyczną a wirtualną, nieustannie manewrując między ograniczeniami technicznymi a próbą znalezienia własnej, autorskiej estetyki – zarówno wizualnej oraz audialnej – jak i sposobów prowadzenia interakcji, mechaniki oraz narracji. 
W ramach wystawy zorganizowana została wymiana z ośrodkami naukowymi: ASFA | Athens School of Fine Arts, ABK | The Stuttgart State Academy of Art and Design, AKBILD | Academy of Fine Arts Vienna a Pracownią 3d i Zdarzeń Wirtualnych II ASP w Warszawie. Podczas spotkania osoby uczestniczące w działaniu podejmą próbę zdefiniowania tego, czym jest bliskość i bycie w tak dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości >>> https://ppffw.pl

osoby artystyczne: Sonia Dudek, Andrei Isakov, Radomir Majewski, Natalia Parandyk , Sandra Okrasa, Sebastian Sebulec, Konrad Smoleń, Aleksandra Sołtysiak, Jakub Wróblewski, Karo Zacharski
osoby kuratorskie: Aga Szreder, Rafał Żwirek, Jakub Wróblewski

Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie / Wydział Sztuki Mediów
Katedra przestrzeni wirtualnej / Pracownia 3D i Zdarzeń Wirtualnych II
https://zdarzeniawirtualne.asp.waw.pl https://horyzontyzdarzenwirtualnych.com
zespół dydaktyczny:
dr hab. Jakub Wróblewski, prof. ASP | mgr Andrei Isakov | Sebastian Sebulec

25-06-2023
niedziela

Reality Bender

Wystawa Reality Bender jest przeglądem prac dyplomowych osób studenckich Pracowni 3D i Zdarzeń Wirtualnych II Wydziału Sztuki Mediów Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie powstałych w 2023 r. Realizacje są autorskimi strategiami artystycznymi wykorzystującymi współczesne narzędzia cyfrowe. Osoby twórcze posługują się doświadczeniami rzeczywistości wirtualnej, silnikami gameingowymi, symulacjami czasu rzeczywistego, drukiem i skanem 3D, ceramiką, obiektem oraz video w kontekście projektu oryginalnego display’u. Zakres tematyczny prac jest szeroki, osoby twórcze dotykają aktualnych tematów entropocenu, ucieleśnienia, tożsamości – zarówno w rzeczywistości jak i przestrzeni wirtualnej, estetyki mediów cyfrowych, zależności między przestrzenią digitalną a napięciami tworzącymi realne połączenia i wątki. Tytuł wystawy – Reality Bender – odnosi się do modeli przepracowania struktury i mechanizmów poczucia rzeczywistości, badając naturalne przypadki jej zniekształceń lub bezpośrednio je wywołując. 
Osoby artystyczne:  Sonia Kaźmierczak, Agata Konarska, Rafał Kruszka, Dominika Wolska, Karo Zacharski
WOK Lab, ul. Marszałkowska 34/50, 00-554 Warszawa
https://wok.art.pl/dzialania/procesy-artystyczne-i-badawcze/zdarzenia-wirtualne-w-wok/

Pracownia 3D i Zdarzeń Wirtualnych || https://zdarzeniawirtualne.asp.waw.pl
Wydział Sztuki Mediów, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
Zespół dydaktyczny: dr hab. Jakub Wróblewski, prof. ASP, mgr Andrei Isakov, Sebastian Sebulec

Na wystawie zaprezentowane zostaną prace aneksowe z Pracowni Alternatywnego Obrazowania prof. Włodzimierza Szymańskiego [*] i Doroty Kozieradzkiej oraz Pracowni Przestrzeni Audiowizualnej dr Łukasz Koseli 

17-05-2023
środa

Warsztaty Teoretyczne “Świadomość planetarna. Nowe rzeczywistości” 

19–20.05.2023
Galeria Arsenał elektrownia, ul. Elektryczna 13, Białystok (wejście od ul. Świętojańskiej)

Ekspertki i eksperci: Joanna Bednarek, Ernest Borowski, BOT, Beata Calińska, Hubert Czerepok, Piotr Fortuna, Andrei Isakov, Justyna Janik, Krystyna Jędrzejewska-Szmek, Matylda Szewczyk, Michał Krzykawski, Michał Matuszewski, Paulina Mirowska, Joanna Murzyn, Martix Navrot, Karolina M. Sulich, Ivan Svitlychnyi, Anastasiia Vorobiova, Dominika Wolska, Jakub Woynarowski, Jagoda Wójtowicz, Jakub Wróblewski


Dwudniowy cykl spotkań – warsztaty teoretyczne towarzyszący wystawie „Świadomość planetarna. Nowe rzeczywistości” – oddaje głos osobom twórczym, badaczom/badaczkom zaangażowanym w tematykę projektu. Jest punktem wyjścia do pogłębionej refleksji o potencjałach i zagrożeniach płynących z mediów cyfrowych i poszerzonej rzeczywistości , a także o diagnozach, prognozach, antycypacjach związanych z problematyką świadomości i rzeczywistości planetarnej. W cyklu spotkań odwołamy się do indywidualnego doświadczenia twórczyń i twórców, badaczek i badaczy, praktyczek i praktyków, do ich badań, prognoz, odczuć, intuicji. Poruszymy zagadnienia z dziedziny technologii (jednak wykraczające daleko poza dyskusję ściśle techniczną) oraz z zakresu narracji humanistyczno-społecznych (w tym problemy filozoficzne, ale i kategorie estetyczne).

Dwudniowy cykl wpisuje się w prowadzone od kilku lat, wspólnie przez Galerię Arsenał w Białymstoku i Pracownię 3D i Zdarzeń Wirtualnych II (Wydział Sztuki Mediów, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie), sesje teoretyczne poświęcone zagadnieniom szeroko pojętych „zdarzeń wirtualnych”, ujęte w platformę artystyczno-badawczą Horyzonty zdarzeń wirtualnych: https://horyzontyzdarzenwirtualnych.com/
* XR, extended reality, rzeczywistość poszerzona – ogólny termin obejmujący: augmented reality (rzeczywistość rozszerzoną), VR, virtual reality (rzeczywistość wirtualną) i mixed reality (rzeczywistość mieszaną).

HARMONOGRAM
19.05.2023, godz. 17–20

godz. 17:00 – 18:00
oprowadzanie po wystawie „Świadomość planetarna. Nowe rzeczywistości” z udziałem artystek / artystów / osób artystycznych 
godz. 18:30–20:00
wykład Michała Krzykawskiego
pt. WSTĘPNIE WYTRENOWANE GENERATORY ENTROPII


WARSZTATY TEORETYCZNE 
20.05.2023, godz. 9–17
transmitowane na żywo na arsenałowym fb

godz. 9:00 – 10:30, panel + dyskusja:
NIEOCZYWISTE SOJUSZE: ludzkie, nie-ludzkie, organiczne, technologiczne
osoby uczestniczące: Joanna Bednarek, Krystyna Jędrzejewska-Szmek, Michał Matuszewski, Paulina Mirowska, Karolina M. Sulich
moderacja: Piotr Fortuna
link do transmisji: https://fb.me/e/1ccrWFXgT
godz. 10:30–11:00 – przerwa

godz. 11:00–12:30, panel + dyskusja:
ESTETYKA I POETYCKOŚĆ: media cyfrowe, siła realności
osoby uczestniczące: Hubert Czerepok, Dominika Wolska, Jakub Woynarowski, Jagoda Wójtowicz
moderacja: Jakub Wróblewski
link do transmisji: https://fb.me/e/5L9nLbFLp
godz. 12.30–13.30 – przerwa

godz. 13.30–15, panel + dyskusja:
CYFROWA EKOLOGIA, czyli harmonia międzygatunkowa
osoby uczestniczące: BOT, Martix Navrot, Ivan Svitlychnyi
moderacja: Joanna Murzyn
link do transmisji: https://fb.me/e/2jCSLMWbG
godz. 15–15.30 – przerwa 

godz. 15.30–17, panel + dyskusja:
DOŚWIADCZENIA IMMERSYJNE: narracja, estetyka, doświadczanie przestrzeni
osoby uczestniczące: Ernest Borowski, Beata Calińska, Andrei Isakov, Justyna Janik, Anastasiia Vorobiova
moderacja: Matylda Szewczyk
link do transmisji: https://fb.me/e/Tz0vtj0E

14-04-2023
piątek

Świadomość planetarna. Nowe rzeczywistości

Świadomość planetarna. Nowe rzeczywistości

21.04.2023–31.05.2023

Galeria Arsenał elektrownia, ul.Elektryczna 13 (wejście od ul.Świętojańskiej), Białystok

Artystki i artyści: Ernest Borowski, Hubert Czerepok, Eternal Engine (MartiX Nawrot, Jagoda Wójtowicz), Andrei Isakov, Krystyna Jędrzejewska-Szmek & Paulina Mirowska, Ivan Svitlychnyi, Anastasiia Vorobiova, Dominika Wolska, Jakub Woynarowski

Zespół badawczy: Zuzanna Sękowska, Eliza Urwanowicz-Rojecka, Jakub Wróblewski
Identyfikacja wizualna: Jakub Wróblewski

Założenie projektu jest inspirowane kategorią świadomości planetarnej – w nawiązaniu do teorii socjologa i teoretyka globalizacji Rolanda Robertsona, twórcy pojęcia świadomości globalnej (Robertson 1992, 2020). Zwrot w kierunku relacji świat – wszechświat jest daleko idącym wyzwaniem, z którym borykają się nauki społeczno-humanistyczne. Świadomość planetarna w naszym rozumieniu dotyczy jednak planety Ziemi jako całości; planety eksploatowanej, wyzyskiwanej, lekceważonej, sukcesywnie doprowadzanej na skraj zagłady. Jednocześnie traktowanej coraz bardziej podmiotowo, z empatią i troską.

Gwałtowny postęp technologiczny, skok w metawersum, protezowanie rzeczywistości technologią z jednej strony nie rozwiązuje dotychczasowych problemów, z drugiej zaś generuje nowe możliwości – i przynosi pytania o nowe rzeczywistości. Te zaś są szansą na dowiedzenie nieznanych potencjałów, uwidocznienie nowych – możliwych i wyobrażonych – relacji z Planetą.

Do opisania i zobrazowania nowych rzeczywistości nie wystarcza więc już punkt widzenia osadzony na poziomie lokalnym, glokalnym czy nawet globalnym. Stąd zwrot ku poziomowi planetarnemu, na którym planeta Ziemia jako całość jest rzeczywistością poddawaną spekulacji co do jej kształtu w przeszłości, teraźniejszości i jej wyobrażonej przyszłości. Kto poza człowiekiem jest sprawczym aktorem, agensem wobec aktualnej i przyszłej kondycji naszej Planety?

Coraz częściej powtarza się też pytanie o etyczność tworzenia rozbudowanych projektów wirtualnych w ogóle; o etykę generowania doświadczeń artystycznych w dobie wielkiego kryzysu energetycznego, kryzysów humanitarnych i wojen; w perspektywie dzisiejszych i nadchodzących klęsk żywiołowych i migracji klimatycznych; w cieniu nadchodzących być może wojen o wodę i żywność. Coraz częściej zwraca się uwagę na ekologiczną stronę procesowania rozbudowanych światów, zadaje pytanie o etyczność rozszerzania przestrzeni multimedialnych. Ta ostatnia kwestia dotyczy nie tylko kategorii obciążenia energetycznego, ale również odnosi się do kwestii psychologicznej i socjologicznej – funkcjonowania człowieka w społeczeństwie, we wspólnocie, na styku światów transmedialnego i realnego.

Nasze zanurzenie w technologii stało się już dawno faktem, funkcjonujemy wplątani w algorytmy, świadcząc „niewidzialną pracę” (Świrek, 2018). Transmedia jednak, jak pokazały ostatnie miesiące, funkcjonują w polu kultury nie tylko jako element rozrywki czy też dogodny obszar eskapizmu i wyobcowania, przestrzeń dla odmiennej komunikacji, środowisko generowania nowych wyrazów artystycznych. Pozwalają na stworzenie backupu miejsc, na rejestrowanie modeli miast i obiektów, na dokumentowanie dziedzictwa materialnego, wspieranie pamięci – ale i na aktywne przekazywanie doświadczenia (wojny, masowej zagłady). Przestrzeń wirtualna i cyfrowe działania mogą być też aktywnym orężem – niezwykle sprawnym.

Wystawa Świadomość planetarna. Nowe rzeczywistości nie dotyczy wyłącznie solipsystycznego bądź otwierającego wymiaru rzeczywistości wirtualnej. Dotyczy nowych potencjałów, ale i odwołuje się do klasycznych wątków kulturowych i historycznych – pojęcia świadomości społecznej, pozycji na mapie, sposobu widzenia świata-planety i budowania jej całościowego obrazu w wyobraźni – w kategoriach racjonalnych i pozaracjonalnych. Jakie poglądy, przekonania, idee pojawiają się w tym obszarze, kształtując nasze style myślenia, wzorce, normy? Jakie wektory i nośniki je ukierunkowują, dostarczają i/lub budują?

Punktem wyjścia dla naszej narracji – eksperymentu myślowego – jest środowisko Galerii Arsenał elektrownia w Białymstoku. Historyczny budynek elektrowni niesie w sobie bagaż symboliki kulturowej – jako ucieleśnienie triumfalnej ery uprzemysłowienia, symbol postępu, świadectwo zdobyczy elektryfikacji. Budynek elektrowni, zarówno ten materialny, fizycznie obecny, jak i zeskanowany w 3D, staje się punktem styku i wiązania działań – punktem spotkania rzeczywistości fizycznej i pozamaterialnej. Będzie on jednocześnie interfejsem do kolejnych prób przepracowywania traumy nowoczesności i tego, co cywilizacja uczyniła planecie.

W projekcie pokazujemy potencjał technologii XR (extended reality, poszerzonej rzeczywistości) jako zasobu nowych technik w polu sztuki, coraz częściej jednak funkcjonujących równolegle do bardziej „klasycznych” i „tradycyjnych” mediów jak wideo czy instalacja. W przestrzeni wystawy pełnią one rolę nośników opowiadających narracje związane ze świadomością planetarną. Czy mają dodatkowy potencjał?


Materiały prasowe dostępne pod linkiem [KLIKNIJ]

05-11-2021
piątek

SEMINARIUM-WARSZTATY TEORETYCZNE towarzyszące wystawie „Liminal – stan przejściowy”

5–6.11.2021
Galeria Arsenał w Białymstoku, ul. A. Mickiewicza 2, Białystok 

Uczestniczki i uczestnicy: Piotr Cichocki, Piotr Fortuna, Michał Krzykawski, Anna Nacher, Jerzy Stachowicz, Matylda Szewczyk, Tomasz Rakowski i osoby związane z Pracownią 3D i Zdarzeń Wirtualnych II Wydziału Sztuki Mediów Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (Agata Chodera, Przemysław Danowski, Andrei Isakov, Krystyna Jędrzejewska-Szmek, Palina Komarova, Agata Konarska, Mateusz Kowalczyk, Dobrosława Król, Jakub Wróblewski).

Seminarium-warsztaty teoretyczne
towarzyszące wystawie „Liminal – stan przejściowy”

5-6.11.2021
Galeria Arsenał w Białymstoku, ul. A. Mickiewicza 2, Białystok

Warsztaty poprowadzą:

Piotr Cichocki, Piotr Fortuna, Michał Krzykawski, Anna Nacher, Jerzy Stachowicz, Matylda Szewczyk, Tomasz Rakowski i osoby związane z Pracownią 3D i Zdarzeń Wirtualnych II Wydziału Sztuki Mediów Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (Agata Chodera, Przemysław Danowski, Andrei Isakov, Krystyna Jędrzejewska-Szmek, Palina Komarova, Agata Konarska, Mateusz Kowalczyk, Dobrosława Król, Jakub Wróblewski).
   
Wystawa „Liminal – stan przejściowy” jest wyborem prac stworzonych przez studentki, studentów i współpracowników Pracowni 3D i Zdarzeń Wirtualnych II na Wydziale Sztuki Mediów ASP w Warszawie pod kierunkiem dra hab. Jakuba Wróblewskiego, we współpracy z Andreiem Isakovem i Przemysławem Danowskim.

W ramach wydarzeń towarzyszących zaplanowaliśmy seminarium-warsztaty, które będą próbą teoretycznego uchwycenia zjawiska w procesie, próbą krytycznego namysłu nad sztuką immersyjną i specyfiką działań w przestrzeni wirtualnej. Chcemy odejść od klasycznego modelu konferencji i wystąpień, by umożliwić dialog międzyśrodowiskowy – stworzyć sytuację, w której reprezentanci różnych dziedzin humanistyki i sztuki, po zapoznaniu się z pracami i praktyką Pracowni 3D i Zdarzeń Wirtualnych II, będą mogli wymienić uwagi, opinie i spostrzeżenia. Zależy nam na żywej, twórczej, inspirującej dyskusji, z której notatki, zapiski, wnioski zostaną jako ślad procesu badawczego. Na tej podstawie zostanie opracowana publikacja pokonferencyjna.

Nie traktujemy tej wystawy i towarzyszącej jej konferencji jako klamry spinającej i ostatecznie podsumowującej zjawisko pracy z przestrzenią wirtualną. Traktujemy je jako otwarcie żywej rozmowy, zaproszenie do współpracy, bowiem w opisywaniu przestrzeni transmedialnej i praktyk z nią związanych jest jeszcze wiele do zrobienia.

Zapraszamy Państwa do namysłu nad wspólnotą doświadczenia, nad sposobami i celem przenoszenia wrażeń, nad politycznością tych działań. Chcemy też zapytać, w jakim stopniu działania z rzeczywistością wirtualną są dziś polityczne, klasowe. Zastanowimy się nad ich stroną etyczną i empatyczną. Zależy nam na dostrzeżeniu tła kulturowego i swoistości praktyk kulturowych, z których działania z rzeczywistością wirtualną się wywodzą i które też (być może na nowo) definiują.

Spróbujemy rozstrzygnąć, czy performans 3D, realizacje wirtualne, doświadczenia VR trzeba/można odczytywać jedynie na płaszczyźnie działania artystycznego. Wiele ciekawych rzeczy wydarza się również w sferze językowej – po pierwsze w transmitowaniu opowieści autora/autorki na język wyrazu wirtualnego, po drugie w mówieniu o zjawisku wirtualnym i „demokratyzacji” języka. O tym również chcemy porozmawiać.

PROGRAM

I DZIEŃ – 5.11.2021 (piątek) godz. 18:00-20:00

Otwarcie I dnia konferencji

Spotkanie ze środowiskiem twórczyń i twórców związanych z Pracownią 3D i Zdarzeń Wirtualnych II ASP w Warszawie.

O metodzie twórczej, praktykach edukacyjnych, metodyce i metodologii opowiedzą kierujący pracownią Jakub Wróblewski, Przemysław Danowski i Andrei Isakov.

Agata Chodera, Krystyna Jędrzejewska-Szmek, Palina Komarova, Agata Konarska, Mateusz Kowalczyk, Dobrosława Król – absolwent/ki i studentki Pracowni 3D i Zdarzeń Wirtualnych, prezentujący/e aktualnie swoje prace na wystawie „Liminal – stan przejściowy”.

II DZIEŃ – 6.11.2021 (sobota) godz.10:00-16:00

BLOK I 

10:00-10:15
Anna Nacher (Instytut Sztuk Audiowizualnych, Uniwersytet Jagielloński)
Metaverse i współczesne dystopie: w poszukiwaniu krytycznych, zaangażowanych odbiorców rzeczywistości wirtualnej 
10:15-10:30
Matylda Szewczyk (Instytut Kultury Polskiej Uniwersytet Warszawski)
VR: nowe doświadczanie rzeczywistości. Próba zapisu

10:35-10:50
Piotr Fortuna (Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk
Granice symulacji. Inscenizowane życia wirtualnych influencerek 

10:50-11:20
Dyskusja po wystąpieniach

11:20 – 11:40
Przerwa kawowa

BLOK II 

11:40-11:55
Jerzy Stachowicz (Instytut Kultury Polskiej,  Uniwersytet Warszawski)
VR w codziennym życiu, czyli presja przyszłości wyobrażonej 

12:00-12:15
Michał Krzykawski  (Centrum Badań Krytycznych nad Technologiami Uniwersytet Śląski w Katowicach)
Rzeczywistość wirtualna i jej granice. Perspektywa organologiczna

12:15-12:45
Dyskusja po wystąpieniach

12:45 – 13:25
Przerwa kawowa

BLOK III 

13:25-13:40
Tomasz Rakowski (Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego)
Etnografia twórcza i sztuka społeczna 

13:45-14:00
Piotr Cichocki (Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego)
Elektroniczna kohabitacja / cyfrowe współdziałania 

14:00-14:30
Dyskusja po wystąpieniach

14:30 – 14:50
Przerwa kawowa

BLOK IV 

14:50-15:50
Panel podsumowujący

___________________________

Organizatorzy:

Instytut Kultury Polskiej, Wydział Polonistyki Uniwersytet Warszawski

Galeria Arsenał w Białymstoku

Pracownia 3D i Zdarzeń Wirtualnych II Wydziału Sztuki Mediów Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie

Partner technologiczny: Szkoły Infotech

Moderatorka: Zuzanna Sękowska

Koordynacja: Eliza Urwanowicz-Rojecka

Opieka techniczna/stream, dokumentacja: Kacper Gorysz, Kamil Popko (Infotech),  Bartek Krot, Aleksander Sakowicz, Maciej Zaniewski

Obsługa fb / kontakt z publicznością online: Gabriela Owdziej

Redakcja i korekta: Ewa Borowska

Identyfikacja wizualna: Renata Motyka

Wydarzenie współfinansowane ze środków Uniwersytetu Warszawskiego, w tym z programu Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza