Podczas kontaktu z grą cyfrową osoba grająca doświadcza losowości na wielu poziomach. Niekoniecznie mowa tu o mechanikach gry, ale również o jej innych funkcjonalnościach opartych na niepewności. Jak twierdzi Greg Costikyan (2013), jest to powszechny mechanizm, który utrzymuje zainteresowanie i zaangażowanie graczy. Niepewność nie ogranicza się jedynie do możliwości pojawienia się w grze określonego obiektu lub zdarzenia, ale także do budowania napięcia w narracji. Podczas gry możemy również nie być pewni swoich własnych umiejętności lub zachowania innych graczy. W ostatnich latach obserwujemy rosnącą popularność gier, w których niepewność stanowi centralny punkt rozgrywki. Chociaż większość badań dotyczących tego tematu koncentruje się na etycznych aspektach wykorzystania mechanizmów tak zwanych „loot boxów”, czyli skrzynek z losowymi łupami, które pojawiają się w grach jako nagroda dla gracza (Nielsen & Grabarczyk, 2019; Xiao et al., 2022) – to warto zaznaczyć, że losowość może być podłożem nie tylko treści hazardowych, ale też właśnie eksperymentów z formułą niepewności w grach cyfrowych i płynącej z niej przyjemności. Designerzy nie tylko eksplorują możliwości proceduralnie generowanych środowisk gry, ale również wprowadzają interesujące mechanizmy na poziomie konstruowania narracji. Doświadczenia te mocno bazują na pracy algorytmów, które stają się tutaj swoistym dyspozytywem – siłą kształtującą uwikłane w nie jednostki. Karen Barad, wychodząc od teorii Michela Foucaulta, traktuje dyspozytywy jako praktyki o podłożu materialno-dyskursywnym, które odpowiadają za znaczenia wyłaniające się z relacji. Dzięki nim zjawiska zyskują odrębne cechy i granice, które mogą być eksplorowane przez inne byty. Gdyby przełożyć to na moment rozgrywki, to mechanizmy związane z losowością gry definiują ostatecznie to, co w grze się wydarza, i to, w jaki sposób musimy jako gracze zareagować. Moment, który jeszcze przed chwilą był niezdeterminowany, staje się nie tylko dookreślony, ale również unikatowy. Co ciekawe, podejście to odbija główne tendencje w kulturze algorytmicznej – wraz ze wzrostem postrzegania algorytmów poprzez pryzmat obiektywnego losu. Pomimo wszechobecnej standaryzacji treści niepewność związana z tym, jak funkcjonują algorytmy, rodzi w użytkownikach poczucie indywidualnego i intymnego doświadczenia. Właśnie tę korelację – między standaryzacją a indywidualnością – przedstawię w wykładzie.
Barad, K. M. 2007. Meeting the Universe Halfway: Quantum Physics and the Entanglement of Matter and Meaning. Durham: Duke University Press.
Costikyan, G. 2013. Uncertainty in Games. Cambridge, Massachusetts: The MIT Press.
Nielsen, R., Grabarczyk, P. 2019. “Are Loot Boxes Gambling? Random Reward Mechanisms in Video Games”, DiGRA ’18 – Proceedings of the 2018 DiGRA International Conference: The Game is the Message, DiGRA, July, 2018, http://www.digra.org/digital-library/publications/are-lootboxes-gambling-random-reward-mechanisms-in-video-games/
